یکی از مهمترین بخش هایی که در اتاق تمیز یا کلین روم ها باید مورد توجه قرار بگیرد روشنایی و نورپردازی این اتاق ها می باشد. روشنایی اتاق تمیز طبق استاندارد باید به شکلی باشد که علاوه بر تامین روشنایی، مانع ورود گرد و غبار نیز باشد. چراغ های مورد استفاده برای تامین روشنایی باید دارای ویژگی ها منحصر به فردی باشند.
- لامپ های مورد استفاده نباید گرمای زیادی تولید کنند.
- طراحی لامپ ها به شکلی باشد که مانع ورود هر نوع آلاینده ای باشند.
- بدنه لامپ ها توانایی تحمل روطوبت بالا را داشته باشد.
- نور قابل تنظیم داشته باشند.
ایجاد شرایط تنطیم نور، کمک بزرگی برای برقراری تعادل نوری در شیفت های شب و روز کارکنانی است که از این فضا استفاده می کنند.
- دسترسی مناسب به روشنایی اتاق تمیز وجود داشته باشد.
ایجاد دسترسی مناسب کمک می کند تا در زمان سرویس و نگهداری یکپارچگی فضای اتاق حفظ شود.
نکات روشنایی اتاق تمیز
نورپردازی در اتاق تمیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. شرایط کلین روم ها در جهت کاهش آلودگی است. اهمیت شناخت نوع اتصالات نوری، شکل طراحی و نورپردازی از مهمترین اصول اجرای روشنایی در اتاق تمیز هستند. متغیرهای زیادی در طراحی این بخش ها تاثیرگذار هستند. میزان درخشانی محیط، برنامه فعالیت و شرح وظایف بخشی از متغیرهای تاثیرگذار در طراحی روشنایی کلین روم ها هستند.
کنترل نور در اتاق تمیز
کنترل نور در این اتاق ها برای برطرف کردن راحت تر نیازها و هزینه هایی است که برای این بخش صرف می شود. کنترل و تنظیم روشنایی اتاق تمیز به دو شکل دستی یا خودکار می تواند انجام شود که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارد.
کنترل دستی
در کنترل دستی نیازی به خارج شدن از محیط اتاق تمیز نیست، استفاده از سوییچ های پیزو به دلیل دوام بالا بسیار مورد توجه است. روشنایی قابل تنظیم بر اساس شیفت کاری در کنترل دستی امکان پذیر است.
روش خودکار
در کنترل خودکار از یک سیستم دارای سنسور غیرفعال مادون قرمز استفاده می شود، این سنسور کمک می کند تا در زمانی که اتاق خالی است انرژی ذخیره شود.
سرویس روشنایی اتاق تمیز
نگهداری و سرویس بخش مهمی است که در طراحی روشنایی اتاق های تمیز باید مورد توجه قرار بگیرد. استفاده از چراغ های قابل تعویض در داخل اتاق ها زمانی باید مورد استفاده قرار گیرند که فضای بالای سقف محدود است. اما حالت ایده آل زمانی است که چراغ ها به شکلی از خارج مجموعه قابل دسترسی باشند. این کار باعث می شود تا یکپارچگی اتاق حفظ شود.
در بسیاری از چراغ های مورد استفاده در کلین روم از فیلتر هوا اتاق تمیز استفاده می شود تا علاوه بر تامین روشنایی از ورود هر نوع آلاینده ای به فضای اتاق جلوگیری شود.
نتیجه گیری
اتاق های تمیز بخش مهمی از بسیاری از صنایع تولیدی حساس را تشکیل می دهند. طراحی روشنایی استاندارد برای این فضا اهمیت بالایی دارد. مقدار نور مورد نیاز محیط، نوع دسترسی و نوع تنظیمات سیستم روشنایی در طراحی نهایی آن تاثیرگذار هستند. عدم ورود گرد و غبار به فضای اتاق و مقاومت بالا در مقابل رطوبت از جمله موارد مهم در طراحی نهایی این بخش است.